گاهی کسی به کسی هدیهای میدهد و در مقابل هدیهای میگیرد؛ در این صورت هبه معوض خواهد بود اما در بسیاری موارد هبه متقابلی وجود ندارد و هبه یک طرفه است که به آن هبه غیر معوض میگویند. در هر صورت هبه معوض و هبه غیرمعوض دارای آثاری است که به تفصیل آنرا برای شما شرح میدهیم.
هبهکننده باید برای معامله و تصرف در مال خود اهلیت (یعنی باید عاقل و بالغ بوده و با قصد واراده خود مال خود را ببخشد) داشته باشد، البته این اهلیت هنگام بخشیدن مهم است و باید تا زمان قبض مال از سوی متهب ادامه یابد.
در هبه به صغیر یا مجنون یا سفیه، قبض ولی معتبر است و در صورتی که عین موهونه در ید متهب باشد، محتاج به قبض نیست.
در عقد هبه سه طرف وجود دارد: واهب، متهب و عین موهوبه؛ واهب کسی است که مالش را تملیک میکند، متهب کسی است که مال به ملکیت او در میآید و عین موهوبه هم مالی است که مورد هبه واقع میشود.
در صورتیکه یک مالی از طرف مرد هبه شده باشد و زوجه نیز برای دریافت آن به او مالی ندهد به این هبه، هبه غیر معوض میگویند یعنی عوض ندارد عوض هم، هرچیزی میتواند باشد مثلا میتواند وجه نقد باشد و یا کالایی باشد که در قبال مال هبه شده پرداخت میشود. در هبه غیر معوض دیگر این مال پرداخت نخواهد شد زیرا اگر این مال در قبال هبه داده شود هبه به صورت معوض خواهد شد.
هبه غیر معوض چیست؟
هبه غیرمعوض که واهب در هنگام عقد هبه، شرط پرداخت عوض بر متهب نکرده باشد و متهب هم چیزی در عوض هبه به واهب پرداخت نکند.
به این صورت که مثلا مردی به همسر خود مبلغ ده میلیون تومان را میبخشد و در مقابل آن از همسر خود چیزی را به عنوان عوض دریافت نمیکند.
رجوع از هبه به چه روشهایی انجام میشود؟
رجوع از هبه، یا با گفتار است؛ یعنی واهب بگوید از هبهام برگشتم یا مال موهوبه را برگردان، یا به فعل است؛ مثل برگرداندن عین و گرفتن آن از دست متهب. اگر واهب مال موهوبه را بفروشد یا اجاره دهد یا وقف کند، اگر به قصد رجوع از هبه باشد، این موارد هم رجوع از هبه است.
در رجوع، اطلاع متهب شرط نبوده و صحیح است. برای رجوع از هبهنامه، واهب باید دادخواست ارائه کند. در محکمه نیز یکی از این دو حالت دیده میشود:
- نخست اینکه هبه ثبت شده و دارای سند رسمی است. در این حالت، واهب بدون اینکه نیاز باشد که هبه را به اثبات برساند، درخواست رجوع خود را مطرح میکند.
- مورد دیگر، زمانی است که هبه به صورت رسمی به ثبت نرسیده است. (هبهنامه عادی یا هبه شفاهی)
در این حالت واهب مکلف است در دادگاه، نخست انعقاد عقد هبه را به اثبات برساند و آنگاه اعلام کند که میخواهد از عقد رجوع کند.
مراحل تنظیم قرارداد هبه غیر معوض توسط وکیل
- شما نیاز به وقت مشاوره حضوری با وکیل متخصص در امور قراردادها را دارید.(برای دریافت وقت با دفتر تماس حاصل فرمائید)
- پس از گرفتن وقت حضوری با وکیل، جزئیات قرارداد و توافقات مربوط به آن را برای وکیل شرح داده و در صورت لزوم وکالتنامه وکیل را امضاء می کنید.
- در این مرحله وکیل مراحل قانونی و توضیحات لازم را برای تنظیم قرارداد را انجام خواهد داد.
مدارک لازم برای تنظیم قرارداد هبه غیر معوض توسط وکیل
- مدارک شناسایی از قبیل شناسنامه و کارت ملی طرفین قرارداد
- ارائه سند و یا مدرک و یا قولنامه و توافقات دو طرف قرارداد