شاید این خطر در کمین شما باشد! مراقب باشید…
در این بحث در خصوص انتقال مال غیر و مجازات آن که در حکم کلاهبرداری است و قواعد حقوقی و کیفری آن و راهکارهایی که خریدار و مالک واقعی در پیش رو دارند بصورت مختصر و کاربردی توضیح خواهیم داد.
انتقال مال غیر از نظر قواعد حقوقی
فرض کنید شما به عنوان یک کارمند یا مغازه دار پس از یک عمر کار و تلاش اقدام به خرید یک واحد آپارتمان نموده باشید که ما بقی عمر خود را که چه بسا پیر یا ناتوان شده اید را در آن زندگی کنید. حال ممکن است پس از مدتی شخصی پیدا شود با این ادعا که ملکی را که خریداری نموده اید برای اوست، و آن موقع است که متوجه می شوید که اساساً فروشنده ملک، مالک واقعی نبوده است و با فروختن ملک دیگری و گرفتن پول شما چه بسا حتی از کشور خارج شده باشد.
- در اینصورت خریدار مالباخته که مجبور است ملک خریداری شده را به مالک واقعی آن بدهد، چگونه می تواند مال از دست رفته خود را دوباره باز یابد؟ و از طرفی شاید واحد خریداری شده را مثلاً 5 سال قبل به قیمت دو میلیارد ریال خریده باشد، درحالیکه در حال حاضر اگر چنانچه بخواهد مثل همان آپارتمان را بخرد بایستی دو الی سه برابر آن مبلغ را بدهد بنابراین چه باید بکند تا ضرر خود را جبران نماید؟
برابرقانون خریدار که موظف است واحد خریداری شده را به مالک واقعی بدهد می تواند برای اخذ ثمن معامله به فروشنده رجوع نماید و پول خود را بگیرد اما با تورم و افزایش قیمت مسکن چه کند؟ چرا که در حال حاضر با آن مبلغ مثل آپارتمان خریداری شده را نمی تواند بخرد. برابر رای وحدت رویه شماره 733 مورخ 93 خریدار مالباخته اگر چنانچه نسبت به مستخق اللغیر بودن (یعنی فروشنده مالک نبوده است) مبیع جاهل باشد، می تواند به جهت اینکه بتواند همانند واحد آپارتمان خریداری شده را بخرد بابت غرامت کاهش ارزش ثمن به فروشنده مراجعه نماید و در صورت اثبات آنرا دریافت کند.
- در این شرایط به نظر ما لازم است توسط یک وکیل داگستری، کار خود را پیش ببرید و با تنظیم یک دادخواست صحیح و شرکت در رسیدگی های قضایی محاکم توسط ایشان، احتمال اینکه حکم قطعی به نفع خود بگیرید را بالا ببرید، تا بتوانید با اجرای این حکم ضررهای وارد شده به خود را از اموال فروشنده وصول نمائید.
با کلیک بر روی همین لینک سوالات خود را رایگان از ما بپرسید.
انتقال مال غیر از نظر قواعد کیفری
برخی از افراد ممکن است ناخواسته دچار کلاهبرداری شوند و به مجازات آن یا معاونت در آن محکوم گردند، درحالیکه خود از آن بی خبرند و مرتکب رفتاری نشده اند. مثلا طبق قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر مصوب 1308 اگر مالک واقعی یک ملک، از وقوع معامله ای بر روی مال خود مطلع گردد و از تاریخ اطلاع ظرف یک ماه با تنظیم اظهاریه به اطلاع خریدار نرساند معاون در جرم کلاهبرداری محسوب می گردد.
برای طرح شکایت کیفری ابتدا بایستی با تنظیم شکوائیه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نمائید، سپس دادسرای واقع در حوزه محل وقوع جرم مسئولیت انجام تحقیقات مقدماتی و تشکیل پرونده را دارد و معمولا این محل همان دفترخانه ای است که انتقال سند در آن انجام شده است. پس از طرح شکایت در دادسرا ، متهم نیز می تواند لایحه دفاعیه خود را به دادگاه ارائه نماید.
بعد از اینکه شکایت کردیم چه اتفاقی می افتد؟
اقدامات تحقیقات مقدماتی شروع خواهد شد و بازجویی از متهم پرونده، جمع آوری و بررسی مدارک آغاز خواهد شد. رسیدگی به شکایت در دادسرا در اولین جلسه حضور متهم در دادسرا ضروری است و صرفاً می تواند یک وکیل دادگستری به همراه خود داشته باشد و نمی تواند صرفاً وکیل خود را به دادسرا معرفی کند چرا که دادسرا در صورت توجه اتهام به متهم اقدام به صدور قرار تامین کیفری می نماید؛ که از بین 10 قرار تامین کیفری مندرج در ماده 217 قاون آیین دادرسی کیفری احتمال صدور این قرارها بیشتر است:
- التزام به حضور با تعیین وجه التزام
- اخذ کفیل با تعیین وجه الکفاله
- اخذ وثیقه
- بازداشت موقت
البته چنانچه قرارهای کفالت یا وثیقه صادر شود و متهم نتواند آنرا اجرا کند، تا زمان معرفی کفیل یا تودیع وثیقه، به بازداشت موقت تبدیل می شود.
شاکی در این مرحله می بایست تمامی دلایل و مدارک و شواهد خود را منظم و دقیق پیگیری کند. پس از اخذ آخرین دفاع از متهم قرار نهایی صادر می شود. در صورتی که دلایل و مدارک کافی باشد، قرار جلب به دادرسی و در صورت عدم کفایت ادله یا روشن شدن بی گناهی متهم، قرار منع تعقیب صادر می شود. که در این صورت شاکی می تواند ظرف ۱۰ روز به این قرار اعتراض کند.
با کلیک بر روی همین لینک سوالات خود را رایگان از ما بپرسید.
مدارک لازم جهت شکایت انتقال مال غیر
- مهمترین مدرک برای شکایت انتقال مال غیر همان مبایعه نامه و یا هرگونه سندی که ادعای شاکی را به اثبات برساند.
- مدارک احراز هویت مثل شناسنامه یا کارت ملی.
- وکالتنامه وکیل دادگستری اگر چنانچه با وکالت پرونده خود را پیگیری می نمائید.
* آیا حبس ناشی از جرم انتقال مال غیر قابل تبدیل به جزای نقدی یا تعلیق اجرای مجازات یا تعویق صدور حکم است؟ خیر، هیچگونه حبسی قابل تبدیل به جزای نقدی نیست مگر حبس های تا سه ماه.
* مطابق مواد 46 و 47 قانون مجازات اسلامی اگر موضوع مال کلاهبرداری شده بالای یکصد میلیون ریال باشد، قابل تعلیق و یا تعویق صدور حکم نیز نیست.
مجازات انتقال مال غیر
انتقال مال غیر جرمی مستقل است و با کلاهبرداری فرق دارد اما مجازات این دو جرم یکسان است، بر این اساس کسی که اقدام به انتقال مال غیر می‌کند برابر قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر مصوب 1308 به مجازات کلاهبرداری محکوم می‌شود که از یک تا هفت سال حبس و پرداخت جزای نقدی معادل مال برده شده و رد مال به صاحبش می باشد.
اگر مرتکب از کارکنان دولت باشد به انفصال از خدمات دولتی محکوم می شود.
اگر متهم به دلایل مختلفی مستحق تخفیف باشد مانند رضایت شاکی خصوصی، کهولت سن و غیره دادگاه نمی تواند مجازات حبس او را از یکسال کمتر کند.
مرجع صلاحیت دار جهت رسیدگی به جرم انتقال مال غیر
دادسرای عمومی و انقلاب محل وقوع جرم مرجع صالح برای تعقیب مرتکبان جرم انتقال مال غیر می باشد، شاکی باید به دادسرایی شکایت کند که جرم در حوزه آن واقع شده است.
محل وقوع جرم انتقال مال غیر
امکان دارد ملکی در حوزه قضایی شیراز باشد ولی عمل فروش و انتقال در حوزه قضایی یزد صورت گرفته باشد در این فرض دادسرای عمومی و انقلاب یزد مرجع صالح برای تعقیب متهم است یعنی جایی که انتقال صورت گرفته است صالح به رسیدگی است.
همانطور که در صدر نوشته بیان شد، نکته مهمی که وجود دارد این است که در شرایط خاص نیز ممکن است مالک مال نیز مجازات شود. به طور مثال مالکی که هیچ کاری را انجام نداده و اموال او نیز بدون رضایت او و بدون اطلاع او فروخته شده است و ظاهر این امر حکایت از این دارد که مالک نباید مجازات یا مآخذه شود اما همین مالک مسئولیت هایی نیز دارند. طبق قانون اگر مالک از وقوع معامله مطلع شود نهایتاً تا یک ماه پس از اطلاع باید با ارسال اظهاریه، مالکیت خود را به اطلاع خریدار برساند، اگر این زمان بگذرد و مالک چنین اقدام قانونی را انجام ندهد، معاون جرم محسوب می شود؛ چون در این شرایط بعید نیست که فروشنده با مالک تبانی کرده باشد تا خریدار که از جریان آگاه نبوده کلاهبرداری نمایند.
خریدار چه تکلیفی دارد؟
خریدار مال غیر، ممکن است مجرم باشد و همچنین بی گناه! ماجرا این است که شاید خریدار اصلاً خبر نداشته باشد چیزی را که می خرد مال فروشنده نیست و به فرد دیگری تعلق دارد در این حالت خریدار مقصر نیست گرچه چه باید مال خریداری شده را به مالک واقعی‌اش برگرداند؛ اما اگر خریدار هنگام معامله بداند چیزی را که در حال خریدن است مال شخص فروشنده نیست و مال دیگری است، کلاهبردار محسوب می شود و مجازات خواهد شد.
با کلیک بر روی همین لینک سوالات خود را رایگان از ما بپرسید.
دادستان و شاکی خصوصی باید بر امر اثبات سوء نیت و اطلاع خریدار از تعلق مال دیگری دلایل خود را به دادگاه ارائه نمایند و بدون دلیل نمیتوان عنصر معنوی و قصد مرتکب را احراز نمود.
مالک واقعی چگونه می تواند مال خود را پس بگیرد؟
اگر انتقال مال غیر در دادگاه ثابت شود فرد مجرم به بازگرداندن آن به صاحبش محکوم خواهد شد، با وجود اینکه دادگاه کیفری باید نسبت به مال موضوع جرم نیز تعیین تکلیف نماید و حکم به رد مال نیز بدهد اما اگر ملک مورد نظر با سند رسمی به فردی دیگر منتقل شده باشد مالکان باید پس از اثبات جرم در دادگاه کیفری از طریق دادخواست در محاکم حقوقی ابطال سند جعلی و غیر واقعی و خلع ید متصرف را بخواهند. زیرا رسیدگی به این موضوع از صلاحیت محاکم کیفری خارج است.
